Świadczenia pośmiertne wypłacane ą rodzinie zmarłego pracownika przez pracodawcę. Obowiązek wypłaty tego świadczenia wynika wprost z zapisów Kodeksu Pracy:
Art. 93. § 1. W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna.
§ 2. Wysokość odprawy, o której mowa w § 1, jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:
1) jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;
2) trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;
3) sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
§ 3. Przepis art. 36 § 1 1 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Odprawa pośmiertna przysługuje następującym członkom rodziny pracownika: 1) małżonkowi; 2) innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
§ 5. Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny.
§ 6. Jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty określonej w § 2.
§ 7. Odprawa pośmiertna nie przysługuje członkom rodziny, o których mowa w § 4, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z § 2 i 6. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.
Wysokość odprawy pośmiertnej zależna jest od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
– jednomiesięczne wynagrodzenie – jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy niż 10 lat,
– trzymiesięczne wynagrodzenie – jeżeli okres zatrudnienia wynosi min. 10 lat,
– sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli okres zatrudnienia wynosi min. 15 lat.
Wewnętrzne regulaminy obowiązujące w jednostce mogą przewidywać odprawy pośmiertne w wysokościach wyższych, niż te gwarantowane przepisami Kodeksu Pracy.
Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej są:
– małżonek zmarłego,
– inni członkowie rodziny, jeżeli spełniają warunki do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Jeżeli do otrzymania odprawy pośmiertnej uprawnionych jest więcej niż 1 osoba, dzieli się ją w równych częściach pomiędzy wszystkie uprawnione osoby.
Ze względu na obowiązek jaki nakłada na pracodawców Kodeks Pracy w sprawie odpraw pośmiertnych jednostki zobowiązane są utworzyć rezerwy na te zobowiązania. Do wyznaczenia rezerwy z tytułu odpraw pośmiertnych należy stosować metodę wymaganą przez Międzynarodowe Standardy Rachunkowości nr 19, tzw. metodę prognozowanych świadczeń jednostkowych (ang. Projected Unit Method), zwaną także metodą świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy. W celu wyznaczenia wysokości rezerw na odprawy pośmiertne zaleca się skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza. Spowodowane jest to faktem, iż wycena ta wymaga uwzględnienia szeregu prawdopodobieństw i skomplikowanych algorytmów matematycznych, z jakimi biegły aktuariusz nie będzie miał problemów